Beste Veerse leden van de PvdA en GroenLinks,
U zult ongetwijfeld uit de media hebben vernomen dat we als PvdA/GroenLinks Veere, samen met het CDA op een onbegrijpelijke en onbeschofte manier buiten spel zijn gezet bij de vorming van een nieuw college voor Veere. Met deze brief wil ik u informeren over de gang van zaken vanaf het moment van de prachtige verkiezingsuitslag die we op woensdag 21 maart jl. hebben behaald.
De dag na de verkiezingen hebben twee vertegenwoordigers van alle fracties gezamenlijk gesproken met de beoogd informateur, de heer G. van der Haar. Voor onze fractie hebben Maaike Walraven en ik alle gesprekken gevoerd. We spraken af dat de informateur verkennende gesprekken zou houden met alle fracties afzonderlijk. Verder werd door SGP/CU meegedeeld dat, als wethouder-kandidaat J. Melse zich zou moeten terugtrekken als gevolg van het integriteits-onderzoek, ze dan een andere kandidaat zouden hebben. In dat gesprek hebben we de verkiezingsuitslag geduid en de voor ons belangrijke punten aangegeven. Op 10 april jl. deelde de informateur zijn conclusies: ga gesprekken aan voor een coalitie SGP/CU, PvdA/GroenLinks, DTV en CDA. De VVD was voor alle andere partijen geen optie. Tijdens het eerste formatiegesprek op 17 april jl. zegden SGP/CU en CDA het vertrouwen op in DTV. Als reden werd gegeven de manier waarop de lijsttrekker van DTV, A. Roelse, de kwestie van het raadslid A. Maljaars van de SGP/CU aan de orde had gesteld. Wij hebben aangegeven dat we dat oordeel van SGP/CU en CDA erg hard vonden. Volgens ons was de manier waarop DTV de kwestie aan de orde stelde misschien niet handig, maar de bedoeling was goed. Raadslid A. Maljaars was vanaf januari 2017 mededirecteur van een bouwbedrijf dat zaken doet met de gemeente. Dat is in de Gemeentewet duidelijk verboden.
Verder dus met PvdA/GroenLinks, SGP/CU en CDA. Vijf weken goede gesprekken, zorgvuldig, in goede sfeer, constructief, over verschillen en overeenkomsten. In de week van 14 mei bereikten we als onderhandelaars een akkoord. Een evenwichtig programma, dat de drie partijen in die week met de fracties en besturen hebben besproken. Over de portefeuilleverdeling was oriënterend gesproken, nog geen afspraken gemaakt. De opmerkingen van de drie partijen werden gewisseld, over de portefeuilleverdeling en over deze opmerkingen zouden we nog een gesprek hebben. Op donderdag 17 mei jl. hadden we ons laatste gesprek. Ondertussen was (beoogd) wethouder J. Melse afgetreden omdat uit onafhankelijk onderzoek bleek dat hij in drie kwesties niet had gehandeld zoals een goed wethouder betaamt. De integriteits-regels overschreden dus. Als nieuwe kandidaat-wethouder werd de fractievoorzitter A. Schot naar voren geschoven. Op 17 mei jl. spraken we af dat de integriteitsrapporten in de gemeenteraad van 31 mei besproken zullen worden en dat we zouden streven naar benoeming van het nieuwe college op 7 juni. En dat we de tussentijd zouden benutten om over de opmerkingen van de fracties en besturen te praten en om de portefeuilleverdeling te bespreken.
Daar is het dus niet van gekomen. Op 21 mei, Tweede Pinksterdag, werd ik gebeld door de formateur met de mededeling dat SGP/CU de coalitie-besprekingen had beëindigd en dat SGP/CU met VVD en DTV een intentie-overeenkomst had gesloten om een college te vormen. Een pinkstercoup dus. Met DTV waarin het vertrouwen was opgezegd en met de VVD die voor alle partijen onbespreekbaar was. Hoezo onbetrouwbaar?
De mededeling kwam bij ons en het CDA als een donderslag bij heldere hemel. Als reden (PZC en Omroep Zeeland) werd gegeven: ontbreken van de chemie, geen klik meer en de portefeuilleverdeling. Ook vertelde A. Schot tegen de pers dat hij niet meer kon zeggen omdat hij dan anderen zou schaden. Zowel CDA als wij herkennen ons absoluut niet in deze vage redenen. De gesprekken waren tot op het laatste moment constructief en de portefeuilleverdeling was nog niet goed besproken. Tot op heden heeft nog niemand van de SGP/CU fractie contact met mij opgenomen en naar de werkelijke reden is het gissen: waren ze het al langer van plan, hebben we weken onderhandeld met een partij met een dubbele agenda? Vonden ze het concept-programma te groen en te links? Daar was tijdens de besprekingen niks van te merken trouwens. Nog steeds overheersen verbijstering en ongeloof. Niet alleen bij ons en het CDA, maar ook bij heel veel inwoners.
Tijdens het raadsdebat op 31 mei, over integriteit nota bene, hebben wij de SGP/CU gevraagd naar de werkelijke reden van het beëindigen van de coalitiebesprekingen. Onder het mom van “vertrouwelijke coalitie-besprekingen” deed A. Schot daar geen mededelingen over, terwijl hij wel een paar drogredenen naar de pers heeft genoemd. Een beschamende, arrogante vertoning, van een partij die zich na de integriteits-schendingen bescheiden had moeten opstellen. Geen verantwoordelijk nemen voor de eigen niet-integere daden en de schuld vooral bij anderen proberen te leggen. Ondertussen hebben wij er, tijdens het debat op 31 mei jl. en via allerlei andere kanalen, alles aan gedaan om VVD en DTV tot andere gedachten te brengen. We kunnen onze prachtige verkiezingsuitslag helaas niet in een coalitie verzilveren. Natuurlijk hebben wij de afgelopen dagen, ook samen met het CDA, goed in de spiegel gekeken, hoe kon dit mislopen? We hebben geen signalen ontvangen dat er een coup gepleegd zou worden, daar waren ook geen redenen voor. We hebben er geen verklaring voor kunnen vinden, anders dan dat we te goed van vertrouwen zijn geweest. Maar dat is nu eenmaal onze grondhouding: we willen een betrouwbare partner zijn en blijven. Dat vertrouwen is dus ernstig geschaad door met name SGP/CU. Hadden wij eerder voor een andere route moeten kiezen? Lastig, want SGP/CU en CDA waren tot Tweede Pinksterdag elkaars natuurlijke partners. Dat werd aan het begin van de coalitie besprekingen nog eens nadrukkelijk bevestigd.
Al met al vinden wij (en het CDA) dat we bedonderd zijn door een partij die zich onbetrouwbaar en niet gewetensvol heeft getoond. En dus geen lessen heeft getrokken uit hun recente integriteitsschendingen. Twintig jaar hard werken aan goede politieke verhoudingen in Veere werd door SGP/CU in een paar uur weggegooid. Dat vinden we Veere-onwaardig en betekent een enorme deuk in het vertrouwen in de Veerse politiek. Ik maak me grote zorgen over de toekomst van Veere. Je kunt protocollen maken zo veel je wilt, integer handelen komt van binnen uit. We hadden graag door deelname aan het college bijgedragen aan de grote taken die de er voor gemeente Veere liggen: de Omgevingswet, duurzaamheid, bescherming van de kust en het landschap, het sociaal domein enz.
We begrijpen dat u misschien nog vragen heeft die met deze toelichting niet zijn beantwoord. We zijn natuurlijk graag bereid om daar in een ledenvergadering verder op in te gaan. In de tussentijd kunt u altijd contact met ons opnemen.
Met vriendelijke groet namens de fractie PvdA/GroenLinks Veere,
Chris Maas & Maaike Walraven
